انتشارات, مقاله ها

موسویان: ۵ سناریو در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای

روزنامه تلگراف در مقاله‌ای به قلم حسین موسویان، عضو پیشین تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان نوشت: دستیابی به یک توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای گروه 1+5 تا پایان ماه مارس کاملاً به واقعیت نزدیک است. ایران مایل است محدودیت‌های را در مورد برنامه هسته‌ای‌اش بپذیرد که ضمن شفاف‌تر شدن ابعاد برنامه هسته‌ای‌اش راه‌های دستیابی به تسلیحات هسته‌ای را از بین می‌برد.

اما در صورتی که فشارهای سیاسی از سوی کنگره یا اسراییل منجر به دست نیافتن دو طرف به هر گونه توافق هسته‌ای تا پایان ماه مارس شود دو طرف پنج گزینه احتمالی پیش روی خود دارند.

نخستین احتمال تمدید دوره توافق کوتاه مدتی است که در سال 2013 در ژنو میان دو طرف به امضا رسید که تاکنون نیز 2 دوره تمدید شده است. اگرچه احتمال تمدید دوباره توافق ژنو غیرممکن به نظر می‌رسد به خصوص از سوی ایران چرا که در آن صورت ضمن این‌که بخش زیادی از تحریم‌ها علیه ایران هم‌چنان باقی می‌ماند از گسترش برنامه هسته‌ای ایران نیز جلوگیری می‌کند و در نتیجه باعث خواهد شد تا روحانی نتواند به وعده‌هایی که در مورد مناسب شدن اوضاع اقتصادی داده است،‌ عمل کند.

گزینه دیگر، احتمال دستیابی دو طرف به یک توافق هسته‌ای کوتاه مدت دیگر است. اگرچه این توافق، توافق جامعی نخواهد بود که دو طرف انتظار آن را دارند اما ابعاد آن نسبت به توافق ژنو گسترده‌تر است. در این توافق احتمالاً از ایران در ازای برداشته شدن بخش دیگری از تحریم‌ها که حداقل شامل برداشته شدن تحریم‌های اتحادیه اروپا بر صادرات نفت و بانک مرکزی ایران است خواسته خواهد شد تا میزان غنی‌سازی اورانیوم خود را از 5 درصد بالاتر نبرد.

احتمالات جدی‌تر دیگری نیز وجود دارند. در دوره‌ای که تحریم‌ها علیه ایران به طور پیوسته در حال افزایش بود، تعداد سانتریفیوژهای ایران از 164 به 20 هزار سانتریفیوژ رسید. اگر تلاش‌های نتانیاهو و کنگره برای جلوگیری از دستیابی به یک توافق با ایران به نتیجه برسد احتمال بروز تنش‌ها و اختلافات گسترده میان دو طرف بسیار بالاست و در آن صورت ممکن است آمریکا نتواند دیگر اعضای گروه 1+5 را به صدور تحریم‌های جدید علیه ایران متقاعد کند. چرا که اتحادیه اروپا و چین خواستار برداشته شدن هرچه سریع‌تر تحریم‌ها هستند و با توجه به تنش‌های موجود میان مسکو و غرب در مورد بحران اوکراین، به نظر نمی‌رسد که روسیه از هیچ یک از تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل در مورد ایران حمایت کند.

در هر صورت تنها گزینه پیش روی آمریکا در صورت شکسته کلی مذاکرات صدور تحریم‌های چندجانبه علیه ایران است و از سوی دیگر نیز ایران در نتیجه این اقدام برنامه هسته‌ای خود را گسترش خواهد داد. در نهایت ایران خواهد توانست از مرحله گریز هسته‌ای عبور کند. در این صورت آمریکا دوباره مجبور به بازگشت به میز مذاکرات با ایران است با این تفاوت که دیگر ایران از مرحله گریز هسته‌ای عبور کرده و آمریکا مجبور به اعطای امتیازات بیش‌تری به ایران خواهد بود.

اما گزینه دیگری که پیش روی آمریکا خواهد بود، آغاز جنگ علیه ایران است.

نتیجه اقدام نظامی آمریکا علیه تأسیسات هسته‌ای ایران باعث خواهد شد تا ایران با تمام توان خود به سمت ساخت تسلیحات هسته‌ای پیش رود.

نتایج حمله نظامی آمریکا علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، وارد شدن صدمات جبران ناپذیری به آمریکا، ‌ایران و اسراییل و نیز بروز یک بی‌ثباتی غیرقابل تصور در منطقه خاورمیانه است. در نهایت آمریکا دوباره مجبور خواهد بود تا برای پایان دادن به این اوضاع با ایران مذاکره کند.

در آن صورت ایران خواستار امتیازات بیش‌تری مثل برداشته شدن تهدید “وجود همه گزینه‌ها بر روی میز”، توقف سیاست‌های تغییر رژیم ایران، لزوم برخورد یکسان مثل دیگر اعضای معاهده یکسان ،برداشته شدن سریع همه تحریم‌ها و لزوم پیوستن اسراییل به معاهده ان پی تی و پذیرش خاورمیانه عاری از سلاحهای کشتار جمعی است. ایران 

موسویان مدعی شد: جنگ علیه ایران که در نتیجه باعث دستیابی ایران به بمب اتمی شود، در واقع موضعی که ایران برای اطمینان از دستیابی به اهدافش را نیاز دارد تضمین خواهد کرد.

گزینه احتمالی پنجم نیز در صورت شکست مذاکرات، خروج ایران از معاده ان پی تی و

و دیگر پیمان‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی در مورد تسلیحات کشتار جمعی است.

در سال 2005 محمد البرادعی، رییس پیشین آژانس بین المللی انرژی اتمی در کتابش( عصر فریب) می نویسد: آژانس در آن مقطع زمانی مصر، کره جنوبی و ایران را ناقض ان پی تی اعلام کرد؛ اما تنها پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع شد و تنها ایران مجازات شد. در واقع در این میان ان پی تی به ابزاری سیاسی آمریکایی ها برای اعمال فشار بر ایران تبدیل شد. در حالیکه اسراییل می تواند بدون هیچ تنبهی بمب هسته ای داشته باشد

مذاکرات هسته‌ای ایران و غرب در واقع نشان دهنده تمایل و آمادگی ایران برای اجرای مفاد معاهده ان پی تی و حتی بیشتر از آن است.

ادامه مطلب

  ۵ سناریو در صورت شکست مذاکرات هسته‌ای – حسین موسویان – ایسنا – چهارشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۳

Articles, Publications

Would Iran deal set new nuclear proliferation standard?

Iranian Foreign Minister Mohammad Javad Zarif and Ali Akbar Salehi, the head of the Atomic Energy Organization of Iran, arrived in Geneva Feb. 21 to hold bilateral meetings with US Secretary of State John Kerry and US Energy Secretary Ernest Moniz. Hossein Fereydoun, President Hassan Rouhani’s senior adviser, is also accompanying the Iranian negotiation team to facilitate consultations and coordination. This is the highest level of talks between Iran and the United States since the 1979 revolution. The nuclear talks between Iran and the world powers are at a most critical moment — and in their final phase — and the chance for a final deal is likely more than 50%.

Recently, Henry Kissinger, the former US secretary of state and national security adviser whose knowledge of national security matters is often viewed as paramount in certain Washington circles, has attempted to cast unwarranted criticism on efforts to negotiate a peaceful resolution to the Iranian nuclear dispute. “The impact of this approach will be to move from preventing proliferation to managing it,” Kissinger said of the ongoing diplomatic efforts. “And if the other countries in the region conclude that America has approved the development of an enrichment capability within one year of a nuclear weapon, and if they then insist on building the same capability, we will live in a proliferated world in which everybody — even if that agreement is maintained — will be very close to the trigger point.”

Kissinger’s assessment reflects a beleaguered understanding of the current status of the nuclear negotiations and the history of Iran’s nuclear program, as well as the realities of the current international system in regard to nuclear proliferation.

The key to understanding the nuclear proliferation issue is to have a firm grasp of the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (NPT) that has as its goal reducing the spread of nuclear weapons and weapons technology, as well as nuclear weapons disarmament on behalf of the nuclear weapons powers.

Over the years, many nations signatory to the treaty, on both sides of the nuclear weapons divide, have been in technical violation of their obligations under the NPT. There have been at least five states — Brazil, Argentina, Egypt, South Korea and Taiwan — that have engaged in clandestine nuclear programs without notifying the International Atomic Energy Agency (IAEA). The nuclear weapons states, too, have oftentimes been negligent in their obligation to dismantle their nuclear weapons and in many cases have actually upgraded their warheads and increased their number. In the case of Iran, there has also arguably been a significant double standard.

Read More

“Would Iran deal set new nuclear proliferation standard?” Hossein Mousavian, Al Monitor, February 22, 2015.